Hiện nay, phần mềm chia thành 2 loại: mã nguồn mở và mã nguồn đóng. Hầu hết mọi người biết đến các phần mềm bản quyền, thương mại hóa nhiều hơn. Tuy nhiên, cách mạng công nghệ thực sự phát triển dựa vào các phần mềm mã nguồn mở. Trong đó đi đầu, tiên phong trong lĩnh vực này chính là Linux. Vậy Linux là gì? Sự phát triển của nó trong giới công nghệ là như thế nào? Hãy cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Nội dung chính:
Linux là gì?
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng biết đến Microsoft Windows, Mac OS, Android hay iOS. Đây đều là những hệ điều hành phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên sự phát triển của các nền tảng này ảnh hưởng không nhỏ từ Linux. Vậy Linux là gì?
Linux là hệ điều hành được sử dụng rất nhiều hiện nay
Linux là một hệ điều hành mã nguồn mở được phát triển vào ngày 17 tháng 9 năm 1991. Tiền thân của nó chính Unix, và cả hai đều hoàn toàn miễn phí với người dùng. Việc Linux phát triển đã kéo theo rất nhiều hệ quả tích cực đối với phần mềm mã nguồn mở. Đất diễn cho những phần mềm này cũng trở lên nhiều hơn, cộng đồng phát triển cũng ngày càng lớn mạnh.
Mặc dù ở Việt Nam, Linux không được quá ưa chuộng như Windows hay Mac OS nhưng ở nước ngoài thì khác. Do vấn đề bản quyền thực sự quá gay gắt nên một hệ điều hành mã nguồn mở đã cứu rất nhiều người. Vậy thì hãy cùng tìm hiểu về hệ điều hành Linux sâu hơn nữa trong các phần tiếp theo nhé!
Lịch sử phát triển của hệ điều hành Linux
Vào năm 1969, hệ điều hành mở Unix ra đời và được sử dụng rộng rãi trong nhiều doanh nghiệp. Sau đó dự án GNU Project diễn ra, năm 1991, Linus Torvalds cho ra đời Linux trên chính hạt nhân do mình tạo ra. Hệ điều hành Linux là gì là khái niệm rất ít người quan tâm vào thời điểm đó. Bởi lẽ những chính sách cấp phép khiến ông cảm thấy nản lòng.
Cha đẻ của hệ điều hành Linux – Linus Torvalds
Ông bắt đầu phát triển dự án của mình trên chính nhân Linux kernel được tạo ra nhằm tương thích với MINIX. Trên các diễn đàn mã nguồn mở, Linux dần được đông đảo chuyên gia đánh giá cao. Sau này họ chọn ngày mà kernel của nó ra đời làm ngày phát triển chính thức. Có thể nói hiện nay hệ điều hành hay lõi Linux đều có tính ứng dụng rất cao. Thậm chí nó còn là cảm hứng làm việc của rất nhiều lập trình viên.
Nhờ có sự phát triển lớn mạnh của cộng đồng Linux mà phần mềm mã nguồn mở càng có chỗ đứng mạnh mẽ. Lịch sử hệ điều hành Linux cũng đánh dấu cho bước chuyển mình trong cách mạng công nghệ. Hiện nay có rất nhiều hệ điều hành thuộc nhánh con của Linux. Và các hãng máy tính lớn như Dell và IBM đều trở thành khách hàng lớn của hệ điều hành này.
Ưu điểm
Với lịch sử phát triển lâu đời vậy ưu điểm của Linux là gì? Có thể nói cộng đồng Linux quá lớn mạnh nên mỗi lần có lỗi gì về hệ thống đều được khắc phục triệt để. Mỗi lần nâng cấp cũng mang đến nhiều tính năng mới lạ cho người dùng. Nếu bạn thường xuyên tìm hiểu về Linux sẽ thấy nó có những ưu điểm sau:
- Là phần mềm mã nguồn mở hoàn toàn miễn phí cho người dùng. Bạn không phải bỏ ra bất cứ một khoản tiền nào cho chi phí bản quyền. Trong khi đó các tính năng vẫn được hỗ trợ đầy đủ và tương thích với nhiều phần mềm.
- Tính bảo mật cực kỳ cao. Hầu hết các nhà phát triển phần mềm hiện nay đều chọn server Linux vì nó khó có kẽ hở bảo mật. Hacker cũng cực kỳ khó truy cập vào máy của những người sử dụng hệ điều hành Linux nói chung. Các tổ chức trên toàn thế giới lấy Linux là bức tường bảo vệ dữ liệu trên máy tính.
- Hoàn toàn có thể chỉnh sửa theo ý người dùng. Đây là điểm mà rất nhiều dân coder yêu thích. Bạn muốn chỉnh sửa một chức năng nào đó, mã nguồn mở luôn sẵn sàng đợi bạn sửa chữa bất cứ lúc nào.
- Chạy được trên cả những máy có cấu hình thấp nhất. Trong khi các hệ điều hành khác ngày càng yêu cầu cao về phần cứng thì Linux lại không. Nếu bạn là người lười cập nhật các phiên bản hệ điều hành thì sử dụng Linux hoàn toàn hợp lý. Sẽ không còn những yêu cầu update hay cập nhật hệ thống nữa.
Linux có tính bảo mật cao, đặc biệt là những phiên bản hệ điều hành dòng lệnh
Ngoài ra Linux cũng chạy cực kỳ mượt mà và đảm bảo hiệu năng sử dụng. Với cộng đồng lớn mạnh, bạn muốn tìm kiếm gì cũng có thể lên các diễn đàn. Những người yêu thích mã nguồn mở sẵn sàng chỉ ra mẹo sử dụng Linux tốt nhất cho bạn.
Nhược điểm
Song song với những điểm tích cực khi sử dụng thì Linux cũng tồn tại nhiều điểm hạn chế nhất định Những hạn chế đó là minh chứng cho việc vì sao là một hệ điều hành mã nguồn mở nhưng lại xếp sau Windows và Mac OS. Có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn đằng sau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
- Kho phần mềm tương thích với Linux còn hạn chế, không đa dạng như Windows hay Mac. Đôi khi bạn muốn sử dụng một vài phần mềm nhưng nó không thể tương thích trên Linux. Hoặc lĩnh vực phần mềm mà bạn tìm kiếm có quá ít kết quả chạy trên hệ điều hành này.
- Số lượng driver thiết bị tương ứng cũng ít. Thậm chí một số nhà phát triển còn không tạo ra driver cho những máy cài Linux.
- Người dùng khó sử dụng và làm quen trong vài ngày đầu. Nhất là với những bạn đang sử dụng quen Windows hay Mac OS thì chuyển sang Linux sẽ bị bối rối. Một số nhánh hệ điều hành của Linux sử dụng cửa sổ dòng lệnh để làm việc.
Vì vậy nên mặc dù là hệ điều hành mã nguồn mở vô cùng nổi tiếng nhưng thực sự Linux chỉ đứng thứ 3. Điều này không chỉ bởi nhà phát triển mà còn các hãng và doanh nghiệp ít ứng dụng Linux để tạo ra sản phẩm.
Các phiên bản hệ điều hành Linux phổ biến
Như đã đề cập, Linux có rất nhiều nhánh nhỏ khác nhau do lịch sử hình thành lâu đời. Hơn nữa những phiên bản cũ đều không bị xóa khỏi hệ thống. Vậy đâu là các phiên bản của hệ điều hành Linux phổ biến nhất hiện nay. Có thể điểm qua một số cái tên sau:
Ubuntu
Nhánh con nổi tiếng nhất hiện nay của Linux là gì, đó chính là Ubuntu. Đây cũng là nhánh phát triển mạnh mẽ nhất trên thị trường từ năm 2004. Ubuntu là bản hệ điều hành con của Linux với giao diện cửa sổ dễ dùng và nhiều tính năng nổi trội. Hệ điều hành này còn được biết đến với cái tên tự do: người dùng tự do sao chép, chỉnh sửa, nghiên cứu, thay đổi theo cách mình muốn.
Giao diện của Ubuntu bản 19.04
Xem thêm: Hệ điều hành Ubuntu là gì? Nó có gì khác so với Windows?
Fedora – Red Hat
Fedora là bản hệ điều hành Linux dựa trên RPM Package Manager và theo dự án Fedora Project. Trong đó Red Hat (công ty con của IBM) là nhà bảo trợ chính của dự án này. Hệ điều hành này đã có mặt từ năm 2003 và vẫn tiếp tục phát triển cho đến ngày nay.
Fedora là hệ điều hành mã nguồn mở khá tốt hiện nay
Linux Mint
Linux Mint là hệ điều hành được phát triển dựa trên Ubuntu từ năm 2006. Ưu điểm của Linux Mint đó chính là nhiều ứng dụng đã được cài đặt sẵn. Từ đó tiết kiệm phần lớn thời gian cho người sử dụng phần mềm mã nguồn mở. Ngoài ra một số phần mềm không phải mã nguồn mở cũng có thể chạy trên hệ điều hành này như: Java, Adobe Flash,…
Giao diện của Linux Mint bản 20.2
Kali Linux
Nếu nói về khả năng bảo mật thì cái tên sáng giá nhất trong Linux là gì? Đó chính là Kali Linux, đây là phần mềm được tạo ra dành cho kỹ sư chuyên về tấn công và thăm dò. Nó cung cấp cho người dùng nhiều công cụ mạnh mẽ trong bảo mật, cả về tấn công lẫn phòng thủ. Nếu bạn nào yêu thích lĩnh vực bảo mật trong công nghệ thông tin thì nên cài hệ điều hành này.
Kali Linux cực kỳ phù hợp với các kỹ sư trong lĩnh vực bảo mật
CentOS
Centos là hệ điều hành mã nguồn mở phổ biến thứ hai chỉ sau Ubuntu trong nhánh Linux. Centos cũng gia nhập vào Red Hat và tham gia phát triển hệ thống điện toán doanh nghiệp. Hệ điều hành đều ổn về cả mảng bảo mật lẫn giao diện cửa sổ. Đặc biệt là khả năng tương thích nhị phân ổn định 100%.
Centos cũng có giao diện chẳng kém cạnh các hệ điều hành khác
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu thêm về hệ điều hành Linux là gì? Nếu nói về mã nguồn mở, Linux đã trở thành nền tảng chính cho cộng đồng này phát triển. Trong tương lai, những dự án liên quan đến mã nguồn mở sẽ còn tăng và có tính thực tế hơn nữa.
